Dział Historii od początku swego istnienia gromadzi dokumenty cechowe Bielska i Białej, datowane od XVI do XX wieku (przywileje, księgi cechowe, statuty, rejestry członków, świadectwa wyzwolin), dokumenty dotyczące regionu, od XVIII do XX wieku (moralności, wyznaniowe, zaświadczenia szkolne, kontrakty kupna - sprzedaży gruntów, akta magistrackie), materiały dotyczące organizacji społecznych, instytucji społeczno-kulturalnych działajacych na terenie Bielska, Białej i regionu w XIX i XX wieku (Teatr w Bielsku, Stowarzyszenie Byłych Wojskowych w Białej, Stowarzyszenie “Czytelnia Polska” w Białej, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół”, Stowarzyszenie “Bilitia Schlaraffia”) oraz czasopisma z XIX i XX wieku. Bogato prezentuje się dokumentacja ikonograficzna miast Bielska i Białej w postaci kart pocztowych i widokówek z XIX i XX wieku. Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja dzieł kartograficznych zawierająca najstarsze atlasy, mapy i plany. Interesujące są dwa klocki, które zawierają około 170 ręcznie kolorowanych map datowanych od XVI wieku. Dużą wartość historyczną, a także artystyczną posiada kolekcja fotografii z lat 1860-1939 pochodząca z atelier fotograficznych Bielska i Białej.